Św. Ekspedyt znany też jako św. Wierzyna zaliczony jest w poczet męczenników , którzy oddali swoje życie za wiarę. Był on dowódcą chrześcijańskiego XIII Legionu Rzymskiego z Mitileny , który nosił tytuł tz. „Legii Piorunującej” za panowania cesarza Marka Aureliusza. W 285 r. panowanie w Rzymie obejmuje cesarz Dioklecjan , który był przeciwnikiem chrześcijaństwa. Wydał on edykt nakazujący niszczenie i palenie świętych ksiąg oraz kościołów i świątyń chrześcijańskich. Św. Ekspedyt sprzeciwił się rozkazowi cesarza przez gest publicznego zerwania i zniszczenia edyktu. Został za to zatrzymany , torturowany i skazany na karę śmierci, którą wykonano w 303 r. Kult św. Ekspedyta rozwinął się w XVII w. a umocnił w XIX w. Uważa się świętego jako skutecznego orędownika w sprawach trudnych, ciężkich sytuacjach. Dewizą świętego jest ? Dziś ? tz. Uczy nas byśmy ważnych spraw, a szczególnie związanych z wiarą nie odkładali do jutra. W ikonografii przestawiany jest jako żołnierz ? legionista trzymający w prawej ręce Krzyż z napisem ” Hodie” co znaczy „Dziś” , w lewej ręce trzyma palmę symbolizującą męczeństwo, nogą zaś depcze kruka trzymającego w dziobie szarfę z napisem „Cras” – co oznacza „Jutro”.
Widoczny aluminiowy medalik datował bym na lata 90 XIX w. Umieszczenie na nim postaci św. Rocha ( patrona od zarazy) może świadczyć iż szukano skutecznego orędownictwa i wstawiennictwa św. Ekspedyta i Rocha w czasie gdy panowała epidemia tyfusu i cholery. Wymiary: 18 x 13 mm.
Św. Roch żył w XIV w. Pochodził z Montpellier we Francji . Po śmierci rodziców w wieku 19 lat sprzedaje majątek , pieniądze rozdaje ubogim, a sam pielgrzymuje do Rzymu. Tam opiekuje się chorymi na dżumę , oraz dokonuje wielu uzdrowień. Podczas powrotu do Francji zaraża się dżumą. By nikogo nie zarazić chroni się w lesie. Tam odnajduje go pies , który miał mu donosić jedzenie. Po cudownym wyzdrowieniu kontynuuje dalsza podróż do Francji , jednak na granicy zostaje zatrzymany i posadzony o szpiegostwo. Umiera w więzieniu. Od XV w. rozwija się kult św. Rocha i uważany jest jako patron chroniący od zarazy. Wiele szpitali i zakładów leczniczych nosi jego imię. W ikonografii przedstawiany jest jako młody pielgrzym z psem.
Polski medalik z drugiej połowy XIX w. sygnowany AM ( Aleksander Magnus) . Na lewym zdjęciu widzimy Matkę Bożą (Matka Miłosierdzia ), na prawym św. Rocha. Wymiary: 20 x 14 mm.
Podobny medalik z drugiej połowy XIX w. tylko z wizerunkiem MB Częstochowskiej i św. Rochem. Wymiary: 21 x 14 mm.
XIX w. Polski medalik z MB Częstochowską i św. Rochem z okresu panowania zarazy tyfusu i cholery. Na medaliku umieszczono modlitwę błagalną przez wstawiennictwo św. Rocha: ” S. ROCHU MÓDL SIĘ ZA NAMI BY OD NAS BÓG CHOLERY ODWRÓCIŁ „. Wymiary : 25 x 18 mm.
